Kimyoviy va oziq-ovqat texnologiyasi

 Фанни ўқитишдан мақсад – талабаларда илмий тадқиқотчилик фаолиятини шакллантириш, магистрларни илмий фаолият олиб боришга йўналтириш, илмий фаолиятнинг усуллари, методларини ўргатишдан иборат. Шунингдек, мамлакатимизда шаклланган илмий мактаблар ва уларнинг фаолияти, илмий тадқиқот ва педогогик фаолиятларни қонуний меъёрий хужжатлари ва уларни ташкил этиш жараёнлари, илмий фаолият билан боғлиқ бўлган масалалар бўйича қарор қабул қилиш, илмий фаолият натижаларини самарадорлигини ошириш, магистрлик диссертацияларини бажариш йўналишлари бўйича чуқур билим ва кўникмаларини шакллантиришдан иборатдир. Фан ўз ичига қуйидаги вазифаларни олади:

- Ўзбекистонда фан ва таълимни ривожлантириш ва унинг тараққиётинини ўргатиш;

 - илмий тадқиқот йўналишларини танлаш ва уларни босқичларини ўргатиш;

- илмий ахборотларни қидириш, тўплаш, қайта ишлаш ва улардан илмий ишларда фойдаланиш йўналишларини, экспериментал тадқиқотлар ўтказиш, тадқиқот натижаларини қайта ишлаш йўлларини ўргатиш;

 - илмий жамоани ташкил этиш ва улар билан ишлаш, магистерлик диссертацияларини чакана савдо корхоналари фаолиятини режалаштириш ва унинг иқтисодий самарадорлигини аниқлаш йўлларини ўргатишдан иборатдир.

Fanning mazmuni. “Maxsus fanlarni o’qitish metodikasi” fanining maqsadi talabalarni maxsus fanlarni o’qitish uchun zarur bo’ladigan o’qitish tamoyillari, metodlari va shakllari, dars o’tish va bilimlarni baholash usullari bilan tanishtirish va maxsus fanlarni o’qitish bo’yicha amaliy ko’nikmalarni shakllantirishdir.

Fanning vazifasi talabalarni dunyo va Respublikamiz oliy ta’limidagi innovatsiyalar, kredit-modul tizimi tamoyillari, maxsus fanlarni o’qitish tamoyillari, metodlari va shakllari bilan tanishtirish va talabalarda oliy ta’lim tizimidagi me’yoriy xujjatlar bilan ishlash, maxsus fanlar bo’yicha darslarni rejalashtirish, maxsus fanlarni o’zlashtirishni baholash bo’yicha amaliy ko’nikmalar hosil qilishdir

Fanni o’qitishdan maqsad – magistrantlarga noorganik moddalar ishlab chiqarishda muxim zamonoviy texnologik jarayonlarni - ammiak ishlab chiqarish uchun sintez gaz olish nazariy asoslarini, texnik iqtisodiy ko’rsatgichlarga ta’sir etayotgan  texnologik jarayonni asosiy faktorlarini taxlil  qila olish, sex yoki korxona loyixalashda asosiy kimyo-texnologiya jarayonini optimallshtirish sharoitlarini aniqlashni o’rgatishdan iborat.

Fanning vazifasi –texnologik jarayonlar va ular xaqida fundamental bilimlar asosida magistrantlarga sintez gaz ishlab chiqarish nazariyasini o’rgatish, ekzotermik reaksiyalar issiqliklaridan unumli foydalanish muammolarini xal qilish va yangi chiqindisiz texnologiyalarni yaratishda kimyo texnologiya jarayonlarni kinetik qonunlarini qo’llab murakab jarayonlarni optimallashtirish yo’llarini o’rgatish xamda ilmiy dunyoqarashini shakllantirishdan iborat.

Fanni o’qitishdan maqsad – magistrlarga noorganik moddalar kimyosi va kimyoviy ishlov berish sohasida “Tarkib-xossa” kimyoviy diagrammasi asosida grafik hisoblash yo’llarini va fizik-kimyoviy tahlillarni, kimyoviy diagrammalar asosida texnologik hisoblarni bajarish tafakkurini shakllantirish va rivojlantirish, o’zining fikr-mulohaza, xulosalarini asosli tarzda aniq bayon etishga o’rgatish  hamda ularni amaliyotga tadbiq etish ko’nikmasini hosil qilishdan iborat.

Республикамиз худудида тарқалган хом-ашё ва минерал ресурслардан оқилона фойдаланиш, рақобатбардош маҳсулотлар ишлаб чиқаришни кенг йўлга қўйиш, мавжуд технологик жараёнларни маҳаллий хом-ашё ва ресурслар ҳисобига ишлашини таъминлаш республикамиз иқтисодиётини юксалтиришнинг муҳим омилларидан биридир. Бундай маъсулиятли вазифаларни изчиллик билан амалга ошириш эса шу соҳага дахлдор бўлган мутахассис кадрларнинг билими ва илмий салоҳиятига боғлиқ. Ноорганик моддалар табиатан ўзига хос хусусиятларга эга. Шундай хом-ашёлар борки, улардан фақат маълум бир мақсад учун фойдаланиш мумкин. Улардан фойдаланишда стандарт талаблар, техник шартлар, сертификатлар, регламентациялар талаб этилади. Шунингдек, хом-ашёнинг бошқа хомашёларга нисбатан баҳосини, захирасини, физик-кимёвий параметрлари бўйича қайта ишлаш технологияларини ҳисобга олиш зарур. Масалан, хризотил-асбест минералининг тўқимачилик корхонасида ишлатиш, шифер ёки асбестли цемент  ишлаб чиқаришда қўллаш учун унинг тола узунлиги, мустахкамлиги, эластиклик хоссалари муҳим аҳамиятга эга бўлса, электротехника саноатида уларнинг кристалл-пластинка ўлчамлари, диэлектриклик хусусиятлари, термик турғунликка эгалиги, дефектининг йўқлиги муҳим кўрсатгич ҳисобланади. Яна шундай минераллар борки, улар ўзларининг у ёки бу хусусиятларига кўра турли соҳаларда фойдаланиш учун яроқли ҳисобланадилар. Масалан, флюорит минерали металлургия ва кимё саноатида, шиша, заргарлик ва оптик маҳсулотлар ишлаб чиқариш соҳаларида ишлатилади. Тальк минерали эса ўтга чидамли материаллар, қоғоз, резина, кабель ишлаб чиқаришда, қурилиш соҳасида том ёпгич материаллар ишлаб чиқаришда, фармацевтика саноатида турли хил малҳамлар тайёрлашда кенг қўлланилади.