Kimyoviy va oziq-ovqat texnologiyasi kafedrasi

Analitik, fizikaviy va kolloid kimyo fanining vazifasi analiz qilinadigan  namunaning sifat va miqdor  tarkibini, molekulyar formulasini aniqlash, moddalarning fizikaviy xossalari, kolloid eritmalarni hosil bo’lishi, ularni xossalari, ishlab chiqarishdagi ahamiyati va hokazolarni o’rganishdir.

Analitik, fizikaviy va kolloid kimyo fanini o’qitishdan maqsad talabalarni fanning nazariy asoslari va kimyoviy  analiz usullari bilan tanishtirishdir.

Ma’naviyati yuksak shaxslargina yurtni jahonga tanitishga qodirdirlar. Shaxsni esa uning ma’naviy qiyofasi tanitadi. Ma’naviyat tarbiyadan boshlanadi. Ta’lim-tarbiyasiz ma’naviyatning bo‘lmasligi barchaga ayon haqiqatdir. Milliy pedagogika asoschilaridan biri Abdulla Avloniyning «Tarbiya biz uchun yo hayot, yo mamot, yo najot - yo halokat, yo sadoqat, yo falokat masalasidir!» degan so‘zlari fikrimizga dalil bo‘ladi.

Fanning ahamiyati. Talabalarning o’quv va kelajakdagi kasbiy faoliyatining mazmun mohiyatini tushunish va kompitentli mutaxasislarni tayyorlash.

Faning qisqa mazmuni (summary). Ushbu fanni o’qitish mobaynida talaba noorganik moddalarning fizik-kimyoviy xususiyatlari, xalq xo’jaligidagi ahamiyati, ularni ishlab chiqarishning nazariy asoslari, ishlab chikarish usullari, texnologik tizimlar, texnologik jarayonlarni jadallashtirish va takomillashtirish hamda amaliy masalalarni hal qilish  bo’yicha nazariy va amaliy bilimlarini orttiradi.

Faning maqsadi va vazifalari. Fanning maqsadi talabalarni o’zlari tomonidan tanlangan mutaxassisligi, o’quv dasturi, kompetentli kimyogar texnologni tayyorgarligiga qo’yiladigan asosiy talablari, O’zbekiston Respublikasi kimyo sanoatining rivojlantirish tarixi, noorganik moddalar kimyosi soxasining mazmun-mohiyati  bilan tanishtirish.

Fanning asosiy vazifalari quyidagilardan iborat: Talabalarda kimyo korxonalaridagi muxandis-texnolog kasbining roli va ahamiyati haqida tushunchalarni shakllantirish; muxandislik faoliyati ob’ektlari; xususan mintaqadagi va umuman O’zbekiston Respublikasidagi kimyo korxonalarini o’rganish; texnologiya predmetini shakillantirishning asosiy yondashuvlarini ochib berish; kimyo sanoatida texnologiyaning roli va ahamiyatini aniqlash; asosiy noorganik sintez texnologiyasi usullarini va metodologiyasini o’rganish.

Zamonaviy texnika va texnologiyalarni ishlatish uchun jahon standartlari darajasidagi fan va texnika hamda ilg’or tajriba va texnologiyalarning eng so’nggi yutuqlaridan boxabar bo’lgan, raqobatbardosh, o’z sohasining ham ilmiy, ham amaliy bilgan muhandis-pedagog mutaxassislarni tayyorlashda ta’lim yo’nalishlari o’quv rejasidagi fanlarni puxta o’rganish muhim ahamiyatga ega. Shu ma’noda 5320400- Kimyoviy texnologiya (ishlab chiqarish turlari bo’yicha) ta’lim yo’nalishi o’quv rejasidagi «Kasb mahorati» fanini o’rganish talabalarda mazkur ixtisoslik bo’yicha amaliy ko’nikma va malakalarning shakllanishida muhim o’rin tutadi.

Fanni o’qitishdan maqsad – talabalarga kimyoviy bilimlarning nazariy asoslarini, asosiy tushunchalari va kategoriyalarini, qonunlar va tamoyillarni o’rgatish hamda ularni amalda tatbiq etish ko’nikmasini hosil qilish. Kimyo fanining vazifasi talabalarga atrofdagi barcha borliqni, uni tashkil etgan tarkibiy qismlarni moddalardan iborat  ekanligini va ularga bog’liq bo’lgan fizik va kimyoviy xodisalarni o’rgatishdan iborat.

Fanni vazifasi – talabalarni nazariy bilimlar, kimyoviy mushohada qilish usullari bilan qurollantirish; kimyoviy jarayonlar mazmunini egallashga ko’maklashish; ularga milliy istiqlol g’oyasi va milliy mafkuraning asosiy qoidalarini, ishlab chiqarish jarayonida tadbiq etilishini singdirish.

Oliy o’quv yurtlarida kimyo fanini o’qitish o’z oldiga ikki maqsadni qo’yadi. Birinchisi  talabada kimyoviy fikrlash qobiliyatini o’stirish, ikkinchisi hozirgi zamon texnikasida kimyoviy qonunlarni qo’llash, texnikada qo’llanayotgan ashyolarni, moddalarni xossalari bilan tanishish va o’rganishdir.

Fanni o’qitishdan maqsad – talabalarga kimyoviy bilimlarning nazariy asoslarini, asosiy tushunchalari va kategoriyalarini, qonunlar va tamoyillarni o’rgatish hamda ularni amalda tatbiq etish ko’nikmasini hosil qilish. Kimyo fanining vazifasi talabalarga atrofdagi barcha borliqni, uni tashkil etgan tarkibiy qismlarni moddalardan iborat  ekanligini va ularga bog’liq bo’lgan fizik va kimyoviy xodisalarni o’rgatishdan iborat.

Fanni vazifasi – talabalarni nazariy bilimlar, kimyoviy mushohada qilish usullari bilan qurollantirish; kimyoviy jarayonlar mazmunini egallashga ko’maklashish; ularga milliy istiqlol g’oyasi va milliy mafkuraning asosiy qoidalarini, ishlab chiqarish jarayonida tadbiq etilishini singdirish.

Oliy o’quv yurtlarida kimyo fanini o’qitish o’z oldiga ikki maqsadni qo’yadi. Birinchisi  talabada kimyoviy fikrlash qobiliyatini o’stirish, ikkinchisi hozirgi zamon texnikasida kimyoviy qonunlarni qo’llash, texnikada qo’llanayotgan ashyolarni, moddalarni xossalari bilan tanishish va o’rganishdir.

Fanni o’qitishdan maqsad – talabalarga kimyoviy bilimlarning nazariy asoslarini, asosiy tushunchalari va kategoriyalarini, qonunlar va tamoyillarni o’rgatish hamda ularni amalda tatbiq etish ko’nikmasini hosil qilish. Kimyo fanining vazifasi talabalarga atrofdagi barcha borliqni, uni tashkil etgan tarkibiy qismlarni moddalardan iborat  ekanligini va ularga bog’liq bo’lgan fizik va kimyoviy xodisalarni o’rgatishdan iborat.

Fanni vazifasi – talabalarni nazariy bilimlar, kimyoviy mushohada qilish usullari bilan qurollantirish; kimyoviy jarayonlar mazmunini egallashga ko’maklashish; ularga milliy istiqlol g’oyasi va milliy mafkuraning asosiy qoidalarini, ishlab chiqarish jarayonida tadbiq etilishini singdirish.

Oliy o’quv yurtlarida kimyo fanini o’qitish o’z oldiga ikki maqsadni qo’yadi. Birinchisi  talabada kimyoviy fikrlash qobiliyatini o’stirish, ikkinchisi hozirgi zamon texnikasida kimyoviy qonunlarni qo’llash, texnikada qo’llanayotgan ashyolarni, moddalarni xossalari bilan tanishish va o’rganishdir.

Fanni o’qitishdan maqsad – talabalarga kimyoviy bilimlarning nazariy asoslarini, asosiy tushunchalari va kategoriyalarini, qonunlar va tamoyillarni o’rgatish hamda ularni amalda tatbiq etish ko’nikmasini hosil qilish. Kimyo fanining vazifasi talabalarga atrofdagi barcha borliqni, uni tashkil etgan tarkibiy qismlarni moddalardan iborat  ekanligini va ularga bog’liq bo’lgan fizik va kimyoviy xodisalarni o’rgatishdan iborat.

Fanni vazifasi – talabalarni nazariy bilimlar, kimyoviy mushohada qilish usullari bilan qurollantirish; kimyoviy jarayonlar mazmunini egallashga ko’maklashish; ularga milliy istiqlol g’oyasi va milliy mafkuraning asosiy qoidalarini, ishlab chiqarish jarayonida tadbiq etilishini singdirish.

Oliy o’quv yurtlarida kimyo fanini o’qitish o’z oldiga ikki maqsadni qo’yadi. Birinchisi  talabada kimyoviy fikrlash qobiliyatini o’stirish, ikkinchisi hozirgi zamon texnikasida kimyoviy qonunlarni qo’llash, texnikada qo’llanayotgan ashyolarni, moddalarni xossalari bilan tanishish va o’rganishdir.

Fanni o’qitishdan maqsad – talabalarga kimyoviy bilimlarning nazariy asoslarini, asosiy tushunchalari va kategoriyalarini, qonunlar va tamoyillarni o’rgatish hamda ularni amalda tatbiq etish ko’nikmasini hosil qilish. Kimyo fanining vazifasi talabalarga atrofdagi barcha borliqni, uni tashkil etgan tarkibiy qismlarni moddalardan iborat  ekanligini va ularga bog’liq bo’lgan fizik va kimyoviy xodisalarni o’rgatishdan iborat.

Fanni vazifasi – talabalarni nazariy bilimlar, kimyoviy mushohada qilish usullari bilan qurollantirish; kimyoviy jarayonlar mazmunini egallashga ko’maklashish; ularga milliy istiqlol g’oyasi va milliy mafkuraning asosiy qoidalarini, ishlab chiqarish jarayonida tadbiq etilishini singdirish.

Oliy o’quv yurtlarida kimyo fanini o’qitish o’z oldiga ikki maqsadni qo’yadi. Birinchisi  talabada kimyoviy fikrlash qobiliyatini o’stirish, ikkinchisi hozirgi zamon texnikasida kimyoviy qonunlarni qo’llash, texnikada qo’llanayotgan ashyolarni, moddalarni xossalari bilan tanishish va o’rganishdir.

Fanni o’qitishdan maqsad – talabalarga kimyoviy bilimlarning nazariy asoslarini, asosiy tushunchalari va kategoriyalarini, qonunlar va tamoyillarni o’rgatish hamda ularni amalda tatbiq etish ko’nikmasini hosil qilish. Kimyo fanining vazifasi talabalarga atrofdagi barcha borliqni, uni tashkil etgan tarkibiy qismlarni moddalardan iborat  ekanligini va ularga bog’liq bo’lgan fizik va kimyoviy xodisalarni o’rgatishdan iborat.

            Fanni vazifasi – talabalarni nazariy bilimlar, kimyoviy mushohada qilish usullari bilan qurollantirish; kimyoviy jarayonlar mazmunini egallashga ko’maklashish; ularga milliy istiqlol g’oyasi va milliy mafkuraning asosiy qoidalarini, ishlab chiqarish jarayonida tadbiq etilishini singdirish.

Oliy o’quv yurtlarida kimyo fanini o’qitish o’z oldiga ikki maqsadni qo’yadi. Birinchisi  talabada kimyoviy fikrlash qobiliyatini o’stirish, ikkinchisi hozirgi zamon texnikasida kimyoviy qonunlarni qo’llash, texnikada qo’llanayotgan ashyolarni, moddalarni xossalari bilan tanishish va o’rganishdir.

Kimyo fani oltita modul va 18 ta mavzulardan iborat bo’lib, unda kimyo fani tarixi, atom tuzilishi, kimyoning asosiy qonunlari, anorganik birikmalarning sinflari, D.I.Mendeleyevning kimyoviy elementlar davriy qonuni va davriy sistemasi, kimyoviy bog’lanish, termokimyoviy jarayonlar, kimyoviy kinetika va kimyoviy muvozanat, suv, eritmalar va ularning xossalari, oksidlanish-qaytarilish reaksiyalari, metallarning umumiy xossalari, elektrokimyoviy jarayonlar, kimyoviy korroziya va uning turlari haqida ma’lumotlar ketirilgan.

Organik kimyo fani - organik moddalarning asosiy sinflari, nomenklaturasi, tuzilishi, olinish manbalari va sintez usullari, reaktsion qobiliyati, fizik—kimyoviy xossalari va ularning ayrim muhim vakillarining qo’llanilish sohalarini o'rgatadi hamda organik sintezni rejalashtirishda mustaqil fikrlashga tayyorlaydi.

       Qurilish kimyosi fani ikkita modul va 15 ta bobdan iborat bo’lib, unda atom tuzilishi, kimyoviy bog’lanish, termokimyoviy jarayonlar, kimyoviy kinetika va kimyoviy muvozanat, eritmalar va ularning xossalari, oksidlanish-qaytarilish reaksiyalari, metallarning umumiy xossalari, elektrokimyoviy jarayonlar,  davriy sistema ayrim guruh elementlari haqida ma’lumotlar ketirilgan. Shuningdek, kitobning oxirgi boblarida organik kimyo, yuqori molekulyar birikmalar kimyosi hamda kimyo va ekologiya mavzulariga doir  nazariy ma’lumotlar ham qisqacha yoritilgan.

Kimyo fani fundamental tabiiy fanlardan biridir. Uni bilish hozirgi vaqtda turli sohalarda faoliyat ko’rsatayotgan mutaxassislarni ijodiy samarali ishlari uchun zarurdir. Oliy o’quv yurtlarida tayyorlanayotgan bo’lajak texnik bakalavrlar, xususan   5340300-Shahar qurilishi va xo’jaligi, 5340400-Мuhandislik kommunikatsiyalarini qurilishi va montaji va 5341300-Kommunal infratuzilma va uy-joy kommunal xo’jaligini tashkil etish va boshqarish yo’nalishlari talabalarini kimyoviy bilim darajasini oshirish  juda dolzarb masalalardan biridir, chunki u yangi materiallarni texnikada qo’llash, ularni bardoshliligini oshirish, energiyani tejash imkonini yaratadi. Kimyo qonunlarini bilishi ekologik muammolarni hal qilishda, talabalar dunyo qarashini shakllanishida o’z hissasini qo’shadi.

Fanni o’qitishdan maqsad – “Qurilish kimyosi” fani talabalar bilimlarini chuqurlashtirish maqsadida, talabalarni modda (atom va molekulalar) tuzilishiga doir nazariyalarning rivojlanishi, umumiy kimyoni juda muhim mavzularini o’zlashtirish uchun yo’naltiradi. Tabiiy boyliklarning tarqalishi, tarkibi va xossalari, ulardan kerakli moddalarni ajratib olish jarayonlarini o’rganish va moddalarni qurilish sanoatida qo’llash qurilish kimyosi fanining asosiy maqsadlaridan biri hisoblanadi.

Fanning vazifasi – “Qurilish kimyosi” fanini ilmiy va amaliy jihatlarini o’rganish; kimyo fanining qurilish va xalq xo’jaligidagi roli katta ahamiyatga ega ekanligini talabalarga tushuntirish; qurilish kimyosi fani haqida umumiy tushunchalar berish va qurilish kimyosi fanining ahamiyati to’g’risida talabalar bilimlarini chuqurlashtirish; kimyo fanini ilmiy va amaliy asoslarini o’rgatishdan iborat. Bunda ilmiy uslublar, qonun, gipoteza, nazariya va ta’limotlardan foydalaniladi. Bularni o’rgatish dunyodagi ilm fanda erishilayotgan yutuqlar va yangiliklar bilan qo’shib olib boriladi.

“Silikatlar va qiyin eriydigan nometall materiallar texnologiyasi” fani keng turdagi silikat va qiyin eriydigan nometall materiallar texnologiyasining nazariy asosi xisoblanib, uning fan dasturi shu soxaga karashli kimyoviy birikmalarning turli xolatlari, struktura tuzilish xususiyatlari, ular orasidagi kimyoviy boglanishlar, qatiq fazali keaktsiyalar, qattiq eritmalar havidagi qonuniyatlar, siliktat va qiyin eriydigan nometallmateriallar ishtirokidagi bir, ikki, uch, to’rt va ko’p komponetli sistemalardagi fazalar muvozanati qonunlari, ulardagi fazalarning bir-biriga o’tish shgaroitlari, fazalarning miqdoriy va sifat taxliliga tegishli o’quv materiallarini kamraydiva shu bois, magistrant talabalarda keramika, shisha va bog’lovchi materiallarishlab chiqarish texnologiyasiga oid nazariy bilimlardan amaliyotda foydalanish bo’yicha ko’nikma va malakalarni shakllantirishga xizmat qiladi.

Umumiy va anorganik kimyo fanini o‘qitishdan maqsad talabalarga kimyoning asosiy  stеxiomеtrik qonunlari, atom tuzilishi, kimyoviy bog‘lanish, tеrmokimyo, kimyoviy kinеtika va muvozanat, noelеktrlit va elеktrolit eritmalar, eritmalar konsentratsiyasini ifodalash, oksidlanish-qaytarilish rеaksiyalari tеnglamalarini tuzish, elektrokimyoviy jarayonlar, komplеks birikmalar, ularning nomеnklaturasi va tuzilishi, elеmеntlarning tabiatda uchrashi, olinish usullari, fizik-kimyoviy xossalarini o‘rganish haqidagi fundamеntal bilimlarni bеrishdir.

Kimyo fani fundamental tabiiy fanlardan biridir. Uni bilish hozirgi vaqtda turli sohalarda faoliyat ko’rsatayotgan mutaxassislarni ijodiy samarali ishlari uchun zarurdir. Oliy o’quv yurtlarida tayyorlanayotgan bo’lajak texnik bakalavrlar talabalarini kimyoviy bilim darajasini oshirish  juda dolzarb masalalardan biridir, chunki u yangi materiallarni texnikada qo’llash, ularni bardoshliligini oshirish, energiyani tejash imkonini yaratadi. Kimyo qonunlarini bilishi ekologik muammolarni hal qilishda, talabalar dunyo qarashini shakllanishida o’z hissasini qo’shadi.

Ushbu fan suv ta’minoti va kanalizatsiya asoslariga doir talabalarga bilim berish; suv bilan ta’minlashda asosiy iste’molchilar, suv ta’minoti tizimlarining sxemalari, suv iste’molining me’yorlari, iste’mol rejimlari, suv tizimlarini ishga tushirish, sozlash va ulardan foydalanish, suv ta’minoti fanning tarixi va rivojining tendentsiyasi, istiqboli, hamda res’ublikamizdagi ijtimoiy-iqtisodiy islohatlar natijalari va xududiy muammolarning suv ta’minoti tizimlarida ishlatiladigan jihozlari va tizimlari istiqboliga ta’siri masalalarini qamraydi.